Karta pomnika
Miejscowość
Toporzyk (niem. Bramstädt)
Gmina
Połczyn Zdrój
Powiat
świdwiński
Obecna lokalizacja:
na terenie przykościelnym, po wschodniej stronie świątyni
współrzędne: 53°41’33.7″N 16°02’44.2″E (53.692689, 16.045606)
Poprzednia lokalizacja
w pobliżu obecnej, bliżej drogi
Typ pomnika
wolnostojący
Upamiętnienie/symbolika:
– pierwotnie: polegli w I wojnie światowej
– wtórnie: j.w., podstawa pomnika stanowi obecnie podstawę pod kapliczkę z figurą Maryi Niepokalanej
Autor
brak danych
Uroczystości związane z pomnikiem
brak danych
Zniszczony / poddany przeróbkom
Po II wojnie światowej trzon pomnika zdjęto z podstawy i ustawiono nieco dalej, na podstawie wymurowano kapliczkę z figurą Maryi Niepokalanej.
Opis
Pomnik znajduje się na terenie przykościelnym po wschodniej stronie świątyni, pierwotna podstawa pomnika wymurowana z polnych kamieni stanowi obecnie podstawę pod kapliczkę z figurą Maryi Niepokalanej. Trzon pomnika wykonany z głazu narzutowego ozdobiony jest w przedniej, ściętej części płaskorzeźbą, umieszczoną w prostokątnym obramowaniu, przedstawiającą kroczącego piechura z karabinem na ramieniu. Nad płaskorzeźbą, u szczytu głazu wykuto zdobienie w formie Krzyża Żelaznego, obecnie częściowo zniszczone. Pierwotnym elementem pomnika wydaje się być metalowa tabliczka z inskrycją, przechowywana obecnie na plebanii parafii pw. Wniebowzięcia NMP w Toporzyku.
Inskrypcje
W górnej części tabliczki:
Gewidmet zur Erinnerung
an die „Mitt Gott für König und Vaterland” gefallenen und
vermissten Kameraden des
Krieger = Vereins von Bramstädt
und Umgegend
tłum. Poświęcone pamięci
“z Bogiem za Króla i Ojczyznę” poległych i
zaginionych Kolegów
przez Towarzystwa Weteranów z Toporzyka
i Sąsiedztwa
w dolnej części – lista poległych wypisana w trzech kolumnach, środkowa kolumna u dołu ozdobiona znakiem Krzyża Żelaznego
lewa kolumna:
Friedrich Cornell
Reservist, gef. am 20. Aug. 1914
Hugo Baller
Reservist, gef. am 15. Nov. 1914
Walter Jandt
Unteroff., gef. am 12. Jan 1915
Aug. Koltermann
Gefr., gef. am 5. April 1915
Paul Schmidt
Reservist, gef. am 5. Sept. 1915
środkowa kolumna:
Friedrich Jennrich
Wehrm., gef. am 25. Febr. 1916
Rudolf Zunker
Unteroff., gef. am 25 Febr. 1916
Hugo Dittberner
Unteroff., gef., am 16. Okt. 1916
Paul Mellenthin
Wehrm., gest., am 8 Juli 1916
prawa kolumna:
Herm. Schivelbein
Reservist, gest., am 4. April 1917
Paul Hauschulz
Unteroff., gef. am 4. Okt. 1917
Max Schätzke
Wehrm., gef. am 23. Juli 1918
Hermann Golz
Gefr., vermisst seit 13 Marz 1915
Villwock
Wehrmann, vermisst.
Elementy składowe
- rodzaj materiału: kamień i beton (podstawa)
- elementy pierwotne: głaz narzutowy stanowiący trzon i podstawa wymurowana z polnych kamieni
- element wtórny: oszklona kapliczka z figurą Maryi Niepokalanej
Dodatkowe / dodane tablice
napis pod kapliczką – „TYŚ MATKĄ BOGA” – prawdopodobnie w miejscu pierwotnej tablicy inskrypcyjnej
Pomnik znajduje się na terenie przykościelnym należącym do parafii pw. Wniebowzięcia NMP w Toporzyku.
Bibliografia
Beratung für Kriegerehrung, Kreis Belgard, vol. I, 1918, sygn. 3972, strony niepaginowane
zdjęcie tabliczki z 2009 roku autorstwa Beaty Zbonikowskiej, http://westernpomerania.com.pl/Toporzyk-519+412 [dostęp w dniu 23.09.2020]
stan na dzień 23.09.2020
autor: Rafał Figiel
