Karta pomnika
Miejscowość: Słowino (niem. Schlawin)
Gmina
Darłowo
Powiat
sławieński
Obecna lokalizacja:
Pomnik znajduje się na terenie przykościelnego cmentarza, na wschód od kościoła
współrzędne: 54°21’32.0″N 16°30’58.3″E (54.358883, 16.516204)
Poprzednia lokalizacja
tożsama z obecną
Typ pomnika
wolnostojący
Upamiętnienie/symbolika:
– pierwotnie: poległych w I wojnie światowej
– wtórnie (obecnie): kapliczka z figurą Chrystusa, polskich kombatantów II wojny światowej, duszpasterzy parafii Słowino, pamiątka misji przeprowadzonych w parafii w 1968 roku przez oo. Kapucynów.
Autor
Rzeźba – Wilhelm Gross (1883-1974), odlew – zakład kamieniarski Rützena, cokół kamienny – projekt – Wilhelm Gross, wykonawcy – Reinhold i Friedrich Bahr oraz August Wittig ze Słowina.
Uroczystości związane z pomnikiem
pomnik ustawiono w 1926 roku z inicjatywy pastora Wilhelma Zühlsdorfa i mieszkańców wsi
Zniszczony / poddany przeróbkom
Po 1945 roku rzeźbę żołnierza wieńczącą dotąd pomnik złożono na skraju cmentarza, a w 1968 roku na cokole ustawiono kapliczkę z figurą Chrystusa. W 2007 roku Gmina Darłowo wraz z parafią rzymskokatolicką pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Słowinie opracowała projekt pod nazwą „Znaki pamięci ziemi darłowskiej – śladami Wilhelma Grossa – Lapidarium w Słowinie”, w ramach którego postawiono ponownie rzeźbę żołnierza jako centralny element powstałego na terenie cmentarza lapidarium, oraz ustawiono tablice z informacją m.in. o historii pomnika.
Opis
Pomnik posadowiony po wschodniej stronie świątyni, na terenie przykościelnego cmentarza, wykonany jest z kamienia. Ma formę masywnego, prostopadłościennego postumentu na trójstopniowej podmurówce, pierwotnie zwieńczonego rzeźbą klęczącego żołnierza, obecnie kapliczką z figurą Chrystusa. We wnękach postumentu znajdowały się pierwotnie dwie tablice zawierające 42 nazwiska poległych podczas wojny mieszkańców okolicy, a także dwie tablice z inskrypcjami w języku niemieckim: „Poległym z wdzięczną pamięcią, żywym ku poważnej przestrodze!” oraz „Znowu was zobaczę i rozraduje się serce wasze” (Ewangelia Jana 16,22)*. Obecnie pomnik zdobią współczesne tablice poświęcone polskim weteranom II wojny światowej, duszpasterzom parafii Słowino oraz zorganizowanym w 1968 roku w parafii misjom. Ocalała uszkodzona rzeźba, znajdująca się na terenie lapidarium, w pobliżu cokołu pomnika, przedstawia klęczącego na prawym kolanie żołnierza, który w prawej opuszczonej ręce trzyma wieniec z dębowych liści, lewą (obecnie zniszczoną) ręką podtrzymując spoczywający na kolanie stalhelm. Figura jest pozbawiona głowy.
Inskrypcje
brak pierwotnych inskrypcji
Elementy składowe
- rodzaj materiału – kamień, beton
- rzeźba żołnierza (element pierwotny)
- kapliczka i tablice inskrypcyjne (element wtórny)
Dodatkowe / dodane tablice
1) tablica z inskrypcją:
W HOŁDZIE KOMBATANTOM MIESZKAŃCY SŁOWINA
ppor. Bartnik Władysław
Piórecki Józef
sierż. Mielguj Wacław
ppor. Motas Władysław
ppor. Miać Mikołaj
Kwiatkowska Ludwika
szer. Kwiatkowski Józef
ppor. Litwin Paweł
szer. Paleń Józef
szer. Radko Zenon
plut. Sarnicki Władysław
Stępień Władysław
Jędraszczyk Józef
kpr. Świstek Stefan
- wachm. Kierszniewski Aleksander
szer. Krawczuk Franciszek
szer. Krawczuk Wiktor
Wojtal Teofil
kap. Grzybak Jan
Gałuszkiewicz Stanisław
Pasik Jan
szer. Misiewicz Gracjan
szer. Szczuka Andrzej
Łysiak Józef
DOFINANSOWALI:
UG DARŁOWO / Z.P. DĄBEK
2) tablica z inskrypcją:
DUSZPASTERZE KOŚCIOŁA PODWYŻSZENIA
KRZYŻA ŚWIĘTEGO W SŁOWINIE
- PIOTR PODEJKO 1947-1957
- JAN OLCOŃ 1957-1965
- JÓZEF ROGIŃSKI 1965-1980
- WŁADYSŁAW NOWOSIAD 1980-2001
- JERZY UBERMAN 2001-2003
- GRZEGORZ KRAJEWSKI 2003-2017
- BOGDAN PODBIELSKI 2017
DOFINANSOWALI:
UG DARŁOWO / Z.P. DĄBEK
3) tablica z inskrypcją:
PAMIĄTKA MISJI ŚW
19-26.5.1968
- KAPUCYNI
JEZU BŁOGOSŁAW NAM
Sposób finansowania
parafia Podwyższenia Krzyża Świetego w Słowinie, UG Darłowo, Z.P. Dąbek
Bibliografia
K. Kontowski, Cmentarze gminy Darłowo [w:] Historia i kultura Ziemi Sławieńskiej.
- VI, Gmina Darłowo, Sławno 2007, s. 296
* – informacje zaczerpnięto z tablicy ustawionej w 2007 roku na terenie lapidarium w Słowinie w ramach wspomnianego wyżej projektu.
Stan na dzień 6.08.2019
autor: Rafał Figiel
przy współpracy: Tino Runge
